- 26 września 2024
81. Rocznica Wielkiego Sabotażu
26 września br. miały miejsce obchody 81. rocznicy Wielkiego Sabotażu. Uczniowie Zespołu Szkół im. Michała Konarskiego, w towarzystwie zaproszonych gości oraz rodziny inżyniera Jerzego Zacharzewskiego, jak co roku, oddali hołd swoim poprzednikom – uczniom I i II Miejskiego Gimnazjum Mechanicznego. To właśnie oni, podejmując ogromne ryzyko, zdołali uniemożliwić produkcję kilku tysięcy pierścieni, które miały być przeznaczone dla niemieckiej marynarki wojennej. Dzięki ich poświęceniu, wielu niemieckim okrętom podwodnym zabrakło specjalistycznych części, co miało wpływ na ich zdolność bojową.
„Nie mając broni w rękach, tylko noże tokarskie, zrobiliśmy Niemcom całkiem spore szkody” – wspominał inżynier Jerzy Zacharzewski, który przez lata dbał o zachowanie pamięci o swoich szkolnych kolegach, z którymi w 1943 r. przeprowadził akcję sabotażową. Poniżej fragment jego wspomnień:
„Pod koniec sierpnia 1943 roku przybyła do fabryki delegacja oficerów niemieckiej marynarki wojennej. Przekazano nam rysunki techniczne pierścienia prowadzącego chrapy, który miał być wykonany ze specjalnej stali chromowo-niklowej. Oficerowie zlecili wykonanie 3490 sztuk pierścieni, z terminem realizacji do 10 października 1943 roku. Już po wykonaniu pierwszych pierścieni dostrzegliśmy, że wymiary na rysunku były błędne – prawdopodobnie celowo. Wewnętrzne żebro pierścienia było przesunięte o około 5 mm. Zdecydowaliśmy się nie informować o tym nikogo, a wręcz przeciwnie – postanowiliśmy jak najszybciej obrobić jak najwięcej wadliwych egzemplarzy, zanim Niemcy zorientują się w błędzie i poprawią rysunek. Zintensyfikowaliśmy prace, kończąc wszystkie zamówione pierścienie przed końcem września 1943 roku. (…) W czerwcu 1944 roku moi koledzy wraz z tokarkami zostali przewiezieni do fabryki koncernu WAVERMA we Wrocławiu, która produkowała czołgi. Nigdy nie dowiedziałem się, co się z nimi stało.”
Wydarzenia te zostały opisane w książce „Warszawscy Władcy Pierścieni”, wydanej przez naszą szkołę w 2016 roku w ramach projektu WIE. Zachęcamy do zapoznania się z tą publikacją.
[ŁS]