80. rocznica Wielkiego Sabotażu

27 października 2023 r. odbyły się uroczystości upamiętniające 80. rocznicę Wielkiego Sabotażu. Podobnie jak w poprzednich latach, uczniowie Zespołu Szkół im. Michała Konarskiego, w obecności zaproszonych gości i rodziny inżyniera Jerzego Zacharzewskiego, oddali hołd Konarszczakom – uczniom I i II Miejskiego Gimnazjum Mechanicznego, którzy bohaterską postawą, ryzykując swoim życiem, udaremnili prawidłowe wykonanie kilku tysięcy pierścieni, mających zaspokoić potrzeby niemieckiej marynarki wojennej. Dzięki ich poświęceniu i odwadze, wroga armia nie była w stanie wyposażyć w specjalistyczny sprzęt większości swoich okrętów podwodnych, które miały uczestniczyć w działaniach wojennych.

 „Nie mając w rękach karabinów, a tylko noże tokarskie, też żeśmy niemało Niemcom zaszkodzili”.` Tak te wydarzenia wspominał inżynier Jerzy Zacharzewski, który przez wiele lat pielęgnował pamięć o swoich kolegach z gimnazjum Konarskiego, z którymi w 1943 r. dokonał tego bohaterskiego czynu. Oto fragment Jego wspomnień.

„W końcu sierpnia 1943 r. do fabryki przyjechała grupa oficerów niemieckiej marynarki. Przekazano nam odbitki rysunku technicznego pierścienia, prowadzącego chrapy, który miał być wykonany z wysokostopowej stali chromowo-niklowej. Oficerowie złożyli zamówienie na obtoczenie 3490 sztuk tych pierścieni, które miały być wykonane do 10 października 1943 r. Już po obtoczeniu pierwszych sztuk zauważyliśmy, że nieznany francuski konstruktor chyba celowo wprowadził złe wymiary. Po obtoczeniu wewnętrzne żebro pierścienia było przesunięte o ok. 5 mm. Wobec tego postanowiliśmy nikomu nic nie mówić o zauważonym błędzie oraz obrobić jak najwięcej sztuk tych złych pierścieni, zanim Niemcy zauważą błąd i poprawią rysunek. Jednocześnie zwiększyliśmy wydajność pracy i już 30 września 1943 r. zakończyliśmy toczenie wszystkich sztuk pierścieni. (…) W czerwcu 1944 r. moich kolegów razem z tokarkami wywieziono do macierzystej fabryki koncernu WAVERMA we Wrocławiu, produkującej czołgi. Nie wiem co się z nimi stało, bo nigdy żadnego z nich nie spotkałem.”

Historia Wielkiego Sabotażu 1943 r. została opisana w książce „Warszawscy Władcy Pierścieni” wydanej w 2016 r. przez naszą szkołę w ramach WIE. Zapraszamy do lektury.